Of Human Bondage (1934)

Jonge Bette Davis leuk om te zien. De rol van de overdreven geaffecteerde serveerster die door een air aan te meten tot een hogere klasse wil horen is op haar jonge lijf geschreven:
ook toen al droop de minachting van haar af:
"You are a bit to superior to me fine young friend"

De binding van haar met de jonge dokter vind ik niet
erg geloofwaardig. Zijn slaafse liefde voor haar is ook voor hem zelf onverklaarbaar....maar daarvoor lijkt hij mij te
intelligent.....of het moet een teveel aan inlevingsvermogen zijn...hij doorziet haar en hoopt, tegen beter weten in, dat ze bij zal draaien.... Maar hij wordt door gelijkwaardiger dames aanbeden die ook niet onaantrekkelijk zijn......blijft merkwaardig.....dit alles kan niet met een klompvoet verklaart worden!

Maar ondanks dit akkefietje is het een leuke film (1934!) om te zien en om te luisteren naast Bette Davis is vooral de exentrieke vader, van 9 kinderen, Thorpe Athelny, gespeeld door Reginald Owen, een heerlijke personage:

"My father loves fast women and slow horses. How the might are fallen!"

"I was married to a Lady once....(theatrale gebaren).....
Good heavens....never marrie a Lady my boy
Why?
Cos a Lady has a point of view, a personality and individuality...all to devil you with!"

3,5*

Davis en Howard voor het eerst (volgens mij?) samen in een film. Dit is de tweede film die ik van hun samen zie en beviel opnieuw goed. Het was een vermakelijke romance (soms voorspelbaar) met Davis's eerste dramatische rol.

De doorbraak voor Bette Davis. Dat wist ze zelf ook aangezien ze verwacht had hier een Oscar voor te krijgen. (Dat ging trouwens niet door, maar dat kwam later wel weer goed.)

Een rol die naast de ambitie ook het lef van Davis bewees als de actrice die rollen aannam die geen enkele andere actrice in die jaren aan wilde of durfde te nemen. In dit geval van een opportunistische, valse bitch die goedgelovige, brave Leslie Howard volledig inpalmt en aan de rand van de afgrond brengt.

Er zitten een paar hele sterke scenes in de film, maar de film zelf is zeker niet geweldig. Het verhaal is te gefragmenteerd, en loopt van incident naar incident. Ondersteunende karakters worden plotseling geïntroduceerd, maar verdwijnen weer net zo snel, zodat er van uitdieping geen sprake is.

Ook zijn Davis en Howard eigenlijk helemaal niet zo goed in deze film. Ze laten beiden nogal wat steken vallen, en spelen stroefjes en geforceerd.

Twee jaar na deze film zijn ze samen een stuk beter op dreef in het veel betere The Petrified Forest.

Voor 1934 is het destructieve 'femme fatale' gegeven wellicht pittig uitgevoerd, ik zag nu eenmaal andere films van later datum uit de Jaren 30 die ik overtuigender vond. Dus het kwam niet helemaal uit de verf - vooral gekeken vanwege Davis, maar als Engelse serveerster is dat toch ook niet alles. Blijf toch ook problemen houden met Leslie Howard, ongelofelijke grijze-muis acteur, uitstraling van een regenworm. De degelijkheid, vaart en toch wel het cynisme houden de boel nog wel overeind.

edit: ik zie elders dat Querelle me maar moet overtuigen van de kwaliteiten van de regenworm

W. Somerset Maugham's beste boek (700 pagina's in mijn pocketeditie) samengeperst in 83 minuten is toch wel pijnlijk, maar ook dat kan soms goed uitpakken; zie Tony Richardson's zeer plezierige versie van Henry Fielding's meer dan 1000 pagina's tellende Tom Jones. Echter zal niemand deze versie van Of Human Bondage kennen als 'die Somerset Maugham film' maar als 'die doorbraakfilm van Bette Davis'. Als zodanig is het een memorabel stukje filmgeschiedenis; de rol van Mildred is haar op het lijf geschreven.
Eindeloos jammer dat de focus geheel ligt op narratieve expositie van een paar episoden uit Of Human Bondage (en daarbij de eerste 200-300 pagina's volledig overslaat) en niet eens hint naar het werkelijke appeal van het boek; het is een bildungsroman waarin enkele van de meest bruikbare levensfilosofieen worden propageerd die ik tot noch toe in de wereldliteratuur ben tegengekomen. Maar ach, wellicht zou een dergelijke transpositie van beschouwelijk gedachtegoed naar een populaire entertainmentfilm uit het studiosysteem ook wat teveel gevraagd zijn

Goed acteerwerk, maar als je het boek leest, merk je dat ze het verhaal ten dele om zeep geholpen hebben.
In het boek is Mildred een prostituee. Op het einde heeft ze een geslachtsziekte (syfilis?). In de film hebben ze er tbc van gemaakt en alle verwijzingen naar prostitutie gecensureerd. In het boek begrijp je ook beter waarom Philip verliefd wordt op Mildred. Met zijn verstand zou hij voor de voorbeeldige maar saaie Nora kiezen, maar met zijn passie (human bondage) voor de moeilijk te krijgen Mildred. Zij leeft een tijdje op zijn kosten en verleent hem lichamelijke diensten in ruil.

Een jonge maar schitterende Bette Davis in de rol van de fatale vrouw.
Goed, maar wat overhaast en details in het verhaal verwaarlozend naar het einde toe.

Davis zet hier toch wel een standaard neer voor de vertolking van een ongelooflijk kutwijf.

Voor de rest geheel eens met Mochizuki Rokuro hierboven.

Here I am in a charity hospital, because my father loved fast women and slow horses

Tot nu toe heb ik 2 boeken gelezen van William Somerset Maugham en hoewel dat op zich vrij vermakelijke romans zijn, is het nog geen grote liefde tussen de schrijver en mij. Ik heb nog wel wat ander werk liggen - waaronder Of Human Bondage - maar ik wou eerst wel eens zien of een verfilming me misschien meer ging liggen. Ik geef toe dat het een kromme redenering is, zeker als je weet dat het oorspronkelijke boek zo'n 600 pagina's bevat en herwerkt wordt tot een stevige 80 minuten.

Dan vraag je je af wat er juist allemaal is geknipt en toch zie ik hier wel veel moois in dat me over de streep heeft getrokken om hem nog niet af te schrijven. Of Human Bondage wordt misschien hier en daar net iets te repetitief (Mildred bedriegt Phil, Phil wordt verliefd op een andere vrouw, Mildred duikt terug op, Phil laat alles vallen, Mildred bedriegt Phil) en toch blijft het geheel wel boeien. Vooral ook wel voor een stuk omdat Philip en Mildred wel interessante personages zijn. Philip in de zin hoe hij zich elke keer aangetrokken voelt tot Mildred hoewel hij dat absoluut niet wilt en Mildred in de zin hoe ze kronkelt, bekokstooft, draait en keert om toch maar haar zin te krijgen. Het levert in ieder geval wel een aantal toffe confrontaties op en naar het einde wordt het, zoals wel te verwachten was, meer en meer schrijnend. Het kind dat overleden is, Mildred die dan dood in zo'n gehuurd kamertje in een achterbuurt ligt.. Moeilijk te pinpointen waarom maar het kwam wel binnen gisteravond.

Misschien om Bette Davis dit toch weer zo enorm goed doet? Haar oudste rollen liggen me in het algemeen net iets minder maar de rol van Mildred kun je bijna een blauwdruk noemen van de films waar ik ze het liefste in zie. Een takkewijf tot en met en het enige puntje van kritiek op heel haar performance is dat verschrikkelijke cockney accent. Ook op Leslie Howard is weinig aan te merken trouwens. Of Human Bondage is de eerste keer dat hij samen met La Davis het scherm deelt en het zit er meteen wel boenk op. Beetje jammer wel dat de film trouwens vandaag de dag vaak in erbarmelijke kwaliteit wordt uitgebracht. Een public domain titel natuurlijk waardoor iedereen een kopie mag uitbrengen, maar dit behoorde wel tot de slechtste kwaliteit dat ik al ben tegen gekomen.

Hopelijk vind ik nog eens een deftigere versie, qua audio zat er in ieder geval veel gekraak op en dat hoort volgens mij niet in de originele film. In ieder geval een interessante film die zeker door de ouderdom tot de verbeelding spreekt. Kan me niet direct iets voor de geest halen uit dezelfde periode dat qua grimmigheid hierbij in de buurt komt.

3.5*