La Prise de Pouvoir par Louis XIV (1966)

Criterion release

Laatste meesterwerk van Rossellini! 100% Rossellini, dus niet voor iedereen even genietbaar. Past beetje in hetzelfde straatje als Viaggio in Italia en andere vroege films van de grootmeester (filmtechnisch!).

***** / *****

La prise de pouvoir par Louis XIV is een tv-film en dat merk je ook meteen. De productiekosten zijn namelijk erg laag. Maar wat ik zo goed vind aan deze film is het realisme.

La prise de pouvoir komt een beetje in de buurt van Ivan Groznyy 2 van Sergei M. Eisenstein. En is interessanter dan Ivan Groznyy 2. Buitengewoon boeiend portret over de politieke beginjaren van Lodewijk XIV, de Zonnekoning. En over hoe hij zo machtig is geworden na de dood van zijn onderwijzer Kardinaal Mazarin.

De fotografie in dit meesterwerk is werkelijk fenomenaal te noemen!

Inderdaad fenomenaal.Wat de filmtechnische aspecten betreft:de cameravoering is hier werkelijk extreem statisch,wat het thema van hyperformalisme in het hofleven onder de zonnekoning nog versterkt.Je zou kunnen zeggen dat RR hier het neo-realisme opheft en de anti-cinema benadert.Wat de overeenkomsten zouden zijn met de hyperexpressiviteit en het symbolisme van Eisensteins IG ontgaat me volledig,het deed mij nog het meest denken aan CDAMB van Straub/Huillet,ook door het anti-acteren vd amateur Patte,die volslagen a- naturel overkomt(wat ook de bedoeling is).Beide films kun je wel beschouwen als DE paradigmata van de historische tv-docu.

Verder kan de rigiditeit vd personages niet verder afwijken vd gepassioneerde helden uit de neo-realistische klassieken,en hebben we hier het volslagen tegendeel van een volkse setting.

Hoe dan ook:verbluffend hoeveel informatie Rossellini in 1 tv-film weet te proppen,lijkt wel een illustratie vh hele beschavingsproces.We zien hoe de held transformeert van een dikke,kleine pad die liever in zijn nest sigaren ligt te roken met Olympia Mancini naar...een dikke,kleine pad die en passant de machtigste man van Europa is en een absolute modekeizer die de adel degradeert tot een stel schertsfiguren.

Opvallend is de aandacht die RR schenkt aan het heengaan van Mazzarini(aka kardinaal Mazarin).Niet toevallig,want de regisseur lijkt zichzelf te projecteren op deze Romein in Franse dienst die weet dat zijn tijd erop zit(al leefde Rossellini hierna nog 11 jaar).

Er is ook nog wat comic relief toegevoegd:zo is er een rolletje voor de 4 musketiers, en hilarisch is de scène waarin Louis volkomen relaxed met zijn vriendinnetje de bosjes induikt tijdens een jachtpartij terwijl iedereen toekijkt.Dan heb je macht,dan sta je boven je omgeving

Ik heb het vooral over de inhoudelijke overeenkomsten . In beide films komt een eigenwijze / eigenzinnige vorst aan de macht die uitgroeit tot een alleenheerser die het liefst alle touwtjes strak in handen heeft . Hoge bomen vangen veel wind en dat is zeker in beide films het geval .

Ook vindt er in beide films ( La prise de pouvoir par Louis XIV (1966) en Ivan Groznyy II: Boyarsky Zagovor (1958) ) een psychologische oorlogsvoering plaats tussen de alleenheerser en de adel of de Bojaren ( de Russische aristocraten ) . Maar wat zou een heus koningsdrama zijn zonder verraad van en wantrouwen jegens je naasten .

La prise de pouvoir par Louis XIV (1966) is een POV koningsdrama maar tegelijkertijd ook een zeer humaan ( persoonlijk ) drama waarin Lodewijk XIV , plaatsvervanger van God op aarde , op een zeer menselijke manier is neergezet . Sterker nog , hij is als kind neergezet . En dat is hij ook . Hij is vier wanneer hij formeel koning wordt . Wanneer zijn onderwijzer Mazarin overlijdt is hij maar 23 . Een sterveling die gewoon met zijn handen eet en de seksuele driften niet onder controle heeft .

Chronik der Anna Magdalena Bach (1968) van J-M Straub is vooral een POV menselijk drama .

Eerste historische biografie van Rossellini is enerzijds droog en informatief, anderzijds bleef ik geboeid kijken hoe het leven aan het Franse Hof er aan toe ging. Hoewel gemaakt voor TV vond ik het eigenlijk niet zo cheap uit zien, er wordt natuurlijk dankbaar gebruik gemaakt van bestaande locaties. De cameravoering is dan wel weer erg sober, ik schrok bij wijze van spreken even op toen ik opeens een jachtscène kreeg voorgeschoteld. Over voorschotelen gesproken, het aantal gangen dat Louis XIV dagelijks voor zich kreeg gaat richting mythische aantallen. Erg efficiënt is de bediening niet, om een niet-geconsumeerd speenvarken aan tafel te bezorgen zijn minstens 10 onderdanen in de weer, die zich ook nuttig hadden kunnen maken met het uitvinden van bijvoorbeeld deo of tandpasta.

Grappig hoe Louis XIV even veel tijd besteedt aan de kledingvoorschriften aan het hof als aan het nieuw in te voeren Franse belastingstelsel, het is maar goed dat hedendaagse koningshuizen al hun aandacht mogen richten op het eerste.