Klanken van Oorsprong (2018)

Vanaf 21 juni in de bioscoop (Cinecitta)

Hier ben ik wel benieuwd naar.
Ik ken de cameraman persoonlijk, en dat is een hele goede, maar niet alleen daarom natuurlijk.
De Indorock boeit mij sowieso.

Mocht bij de premiere zijn in het Pathe theater in Den Haag op zondag 3 juni jl. Prachtige film, met niet alleen een mooi en terecht eerbetoon aan de Nederlands-Indische musici in de film, waaronder mijn schoonvader, Hans Bax, maar ook een helder beeld op onze geschiedenis in voormalig Nederlands Indie. Zou verplichte kost moeten zijn bij geschiedenisles in ons onderwijs - je kunt natuurlijk ook de film gaan bekijken, draait vanaf 21 juni a.s. in 60 bioscopen.

Hele boeiende film, met humor, melancholie, verdriet. Prachtig camerawerk. Zou op school getoond moeten worden want veel van deze geschiedins van nederlands indie is onderbelicht.

Deze documentaire over de invloed van Indorockers op de popmuziek in Nederland (en ver daarbuiten) eindigt met een 'in memoriam' dat duidelijk maakt dat deze film niet veel later gemaakt had moeten worden. We spreken hier werkelijk van de laatste overlevenden van wat een muzikale revolutie bleek te zijn. The Blue Diamonds en Anneke Grönloh zijn het bekendst bij het grote publiek, maar de eerste 80 minuten richten zich vooral op de explosieve muziek en de energieke optredens van de Tielman Brothers en de vele indorockbands (waaronder The Crazy Rockers) die eind jaren '50 grote populariteit genoten, zeker ook in Duitsland. Het is jammer dat geen van de Tielman Brothers zelf aan het woord komt (de laatste telg stierf in 2016) en dat het laatste kwart een rommeltje is. Pas dan is er ruime aandacht voor de gruwelen van WOII en de zuivering onder Soekarno, waardoor Nederlanders en Indonesische Nederlanders het land massaal moest ontvluchten, iets wat veel effectiever was geweest aan het begin van de film. Het gebruik van historisch beeldmateriaal is vaak wat rommelig en hoewel het goed is om de kijker eraan te herinneren aan het feit dat Liesbeth List, Boudewijn de Groot en Ernst Jansz óók een directe link hebben met voormalig Nederlands Indië, voegen de interviews met deze grootheden nauwelijks iets toe aan deze documentaire die mede daardoor ook te lang duurt.

Knoeierige klanken.

Of het hem zit in het feit dat regisseuse Hetty Naaijkens-Retel Helmrich zelf uit Indonesië komt en dus meer inside-informatie heeft dan menigeen, is de grote vraag. Want wat hier gebeurt verdient zeker geen schoonheidsprijs. Alsof je als kijker informatie vooraf moet hebben om goed te kunnen volgen wat dit uiterst interessante maar warrige relaas inhoudt. Van de filmmakers hoef je in elk geval weinig hulp te verwachten, het wordt namelijk al snel een knoeiboel. Inclusief soms merkwaardig camerawerk.

De historie van de Indorock verdient zoveel beter. Want behalve dat dit belangrijke deel van de Nederlandse popgeschiedenis een erepodium verdient, behoort het sowieso goed uitgelegd te worden. En dat is hier geenszins het geval, helaas. Klanken van Oorsprong is namelijk allesbehalve duidelijk en hangt als los zand aan elkaar. Zo begint men met gitarist Dennis van Leeuwen die iets interessants vertelt om snel door te vliegen naar de rockers van toen. Zou Dennis een Indo zijn? We zullen hem verder niet meer horen, evenmin als een commentaarstem die een en ander toelicht.

Uiteraard is er een hoofdrol voor Riem de Wolff, die te pas en te onpas door de film heen wordt gemonteerd. De Blue Diamond is misschien het meest bekende gezicht van de Indonesische roots van onze Nederpop. De meest succesvolle, Ernst Jansz, zit er maar een beetje bij en doet een half liedje. Kennelijk heeft de filmmaakster er ineens weer genoeg van. En zo vliegt men van de hak op de tak en dat vermoeit behoorlijk na een tijdje. Vooral omdat elke lijn lijkt te ontbreken.

Voor wie dol is op oude muziek en anekdotes is dit desondanks verplichte kost, want veel meer info over bijvoorbeeld de legendarische Tielman Brothers zul je op filmformaat niet snel tegenkomen. Even warrig als de rest van de film, maar sommige archiefbeelden showen het topniveau waarop deze mannen destijds speelden. Helaas is er meer ruimte voor interviews die weinig verhelderend zijn. Zo werd er vroeger kennelijk wel eens geknokt tussen de Indo's en de Nederlandse jeugd en vertelt Anneke Grönloh een onaf verhaal over een bezoekje aan de Indonesische president. Chaos ten top.

Het zal ongetwijfeld een feest der herkenning zijn voor de artiesten van weleer en andere oudgedienden. Toch had het verhaal van de Indorock een betere documentaire verdient, hoe goed het wellicht ook bedoeld is. Nu zijn het flarden van gesprekken die alle kanten opgaan en worden soms mensen geïntroduceerd waarvan onduidelijk is waarom ze in beeld verschijnen. En dat is een behoorlijk gemiste kans. Vooral omdat de muziek toentertijd zo sterk was en deze mannen en vrouwen alle eer verdienen die ze toekomt.

**

Met dank aan Remain in Light voor het recensie-exemplaar.

@Zinema: "Zo begint men met gitarist Dennis van Leeuwen die iets interessants vertelt om snel door te vliegen naar de rockers van toen. Zou Dennis een Indo zijn? We zullen hem verder niet meer horen...". Aan het eind van de film komt Dennis van Leeuwen nog in beeld en zie je op zijn arm 'Indo' getatoeëerd. Beter opletten hè wanneer je hier gaat 'roeptoeteren'! Heel je review oeuvre zal ik maar met een korrel zout nemen, beter nog ik zal ze overslaan.

Waardeloze docu!
Althans.. structuur vorm van lik me vestje, dacht ik zo..
Prachtige archiefbeelden afgewisseld met vage interviews, en ook nog eens weinig inhoudelijk.
Als kers op de taart ook nog eens een soort sub gedeelte wat eraan wordt gebreid (met Van Halen en ander aanverwante "indo rockers")
Ok, 2 sterren voor de moeite.