The Big Blockade (1942)

Een bizarre film waarvan het documentaire-achtige propagandakader wordt gevormd door een voice-over die praat over de mogelijkheden die vanaf 1939 werden benut om zand in de raderen van de Duitse oorlogsmachine te strooien (het afsnijden van zeeroutes, het tegenhouden van schepen die mogelijk met Duitsland collaboreren, het verspreiden van valse informatie, het bombarderen van Duitse spoorlijnen), geïllustreerd met authentieke journaalbeelden en gerealiseerd met de medewerking van het Engelse Ministry of Economic Warfare.

        Dat alles wordt doorsneden met korte fictieve scènes waarin Engelse, Duitse en anderstalige betrokkenen op de omstandigheden reageren, met diverse bekende Engelse acteurs die lang of (zeer) kort even hun gezicht laten zien. Zo discussieert Leslie Banks met een ridicule pattriottistische en humorloze Duitse vleesproducent in een trein; een jonge en nog vrij slanke Robert Morley (“We’re not studying history, we’re making it!”) neemt het bevel over het Belgische landsbestuur over; in minder dan vier minuten legt marine-officier Will Hay aan Bernard Miles uit wat een "Navicert" is (een certificaat dat de lading van een neutraal schip specificeert) terwijl ze gezamenlijk aan het boordgeschut staan om een Heinkel neer te halen; Michael Redgrave is een opgewekte Sovjetrussische gezant die de economische situatie van Nazi-Duitsland komt peilen, vlak voordat Duitsland eenzijdig het non-agressie-pact met de USSR opzegt; en piloot Michael Rennie en zijn patience spelende navigator John Mills voeren een precisiebombardement boven een krachtcentrale in Hannover uit terwijl hun vliegtuig beschoten wordt en aan alle kanten in brand staat.

        Het resultaat van deze lappendeken is eigenlijk verrassend onderhoudend, enerzijds vanwege het enorme historische belang van deze periode in de Europese en wereldgeschiedenis, anderzijds door al die grote namen uit deze vruchtbare fase van de Engelse cinema die hier allemaal even hun ding(etje) komen doen. Dat de scènes niet allemaal even overtuigend zijn en de Britse stiff-upper-lip-superioriteit begrijpelijkerwijs nogal dik en soms enigszins kluchtig wordt aangezet (een jonge krachtige Nazi met vierkante kaak krijgt op de geluidsband een ingedubde vrouwelijke stem!) neem ik graag voor lief. Laten we vooral niet vergeten dat The big blockade letterlijk middenin de oorlog werd gemaakt, hetgeen een extreem contrast vormt met de moderne kijker die in totale gemoedsrust naar deze film (en op de Tweede Wereldoorlog terug) kan kijken in de kalmerende wetenschap dat het allemaal toch nog goed is gekomen... (Op DVD te vinden op de Ealing Studios Rarities Collection volume 2.)