Women Make Film: A New Road Movie through Cinema (2018)

Vanaf 28 januari 2021 in de bioscoop (EYE Filmmuseum)

EDIT: bioscooprelease uitgesteld

Dat is een behoorlijke speelduur

Zou de documentaireserie hier niet moeten worden omgewerkt tot serie met 14 episodes?

De release staat nu op 2-9-2021 en de box is al even op blu-ray te krijgen via BFI (en waarschijnlijk ook via mij, zie het bericht dat ik zo even hieronder zal typen).

Vier episodes gezien.

Een behoorlijke tegenvaller na het toch zeer solide Story of Film, waarin een belegen poging wordt gedaan om tot een chronologische geschiedenis & canon van de film te komen. De implicatie van de titel, Women Make Film, is tweeledig: enerzijds wil Cousins met zijn vaste introductie (te horen aan het begin van iedere van de veertien episoden) benadrukken dat vrouwen vanaf het begin van de cinema óók altijd films hebben gemaakt, zonder dat dat altijd afdoende erkend en gewogen werd, en anderzijds wil hij betogen dat vrouwen cinema evengoed kunnen maken tot wat het medium is. Met andere woorden: alle elementen die van belang zijn in film worden ook door vrouwen beheerst, en films van vrouwelijke filmmakers kunnen worden gebruikt om die elementen voorbeeldig toe te lichten.

Wat ik in dezen al snel niet begreep, was waarom Cousins helemaal geen poging lijkt te doen aan te tonen wat de benadering van sommige vrouwelijke filmmakers onderscheidt van die van hun mannelijke tegenhangers. Na terugkerende discussies over de 'male gaze' en 'female gaze' had ik van tevoren zeker verwacht dat Cousins zou uitleggende op welke manier(en) vrouwelijke filmmakers het filmwereldje verrijken. Dat doet hij alleen niet, en er is ook geen sprake van een intentionele aanzet tot een 'alternatieve canon' (was ook interessant geweest). In plaats daarvan meandert Tilda Swinton (in deze officieuze sequel 'de stem van' gedurende de eerste episodes) door verschillende basiselementen van film (bijvoorbeeld staging en de introductie van personages), waarbij ze continu voorbeelden van vrouwelijke filmmakers gebruikt om uit te leggen hoe het medium werkt. Vooral in episode drie en vier viel op hoe beperkt deze benadering eigenlijk is. De commentaren bij de voorbeelden zijn even vaak oppervlakkig als onnavolgbaar, maar wat vooral voorop staat is dat de keuze voor vrouwelijke filmmakers cru genoeg niets toevoegt. Ieder element in de film had net zo goed kunnen worden toegelicht aan de hand van 'mannelijke' voorbeelden, om de eenvoudige reden dat Cousins dus niet beargumenteert wat deze vrouwelijke blikken zo bijzonder maakt. Begrijp me niet verkeerd: dat had ik graag willen horen, en volgens mij faciliteert het bronmateriaal dat ook wel. Nu wordt het echter af en toe wel heel treurig om naar te kijken, bijvoorbeeld als Cousins het zoveelste voorbeeld van Kathryn Bigelow uit de kast trekt omdat de meeste vergelijkbare actiesequenties nu eenmaal werden geregisseerd doe mannen. Gebruik Bigelow dan niet om de opbouw van een achtervolging te becommentariëren, maar licht toe wat haar al dan niet onderscheidt als vrouwelijke filmmaker in een mannenwereld - met ook nog eens veelal als "mannelijk" begrepen typen films!