Wie een serie of film bekijkt, kan meestal prima benoemen wie de regisseur is of wie de hoofdrollen spelen. Natuurlijk komt er bij het maken van een film een stuk meer kijken dan alleen de regie en het acteren. De rest van de crew is misschien nog wel veel belangrijker. Zo is bijvoorbeeld de kleding die er wordt gedragen essentieel voor een goede serie of film. Bho Roosterman is kostuumontwerpster, en werkte onder andere aan de nieuwe Netflix-hit Dirty Lines.

Volgens Bho zijn de kostuums van een serie het beste als ze je niet opvallen. “Het moet er natuurlijk uitzien, als het er uit ziet als een kostuum is er iets mis gegaan.” zegt ze. “Soms vragen mensen: aan wat voor projecten heb je gewerkt? Als ik dan bijvoorbeeld Penoza zeg, zeggen ze ‘ik weet eigenlijk helemaal niet wat zij aan heeft, een leren jackje of zo?’ Dan weet ik dat ik het zo goed heb gedaan dat het dus niet opvallend is, en dat het als een soort tweede huid zit op die acteur.” Ze vindt het dan ook erg belangrijk dat acteurs zich prettig voelen in de kostuums die zij dragen. “Ik kijk daarbij het meeste naar wat er bij de acteur en het personage dat zij spelen past. Ik besteed minder aandacht aan wat de regisseur precies wil. Misschien ben ik daarin wel heel anders dan andere kostuumontwerpers.”

Samenwerking met de acteur

Wanneer er een script uitkomt van een project waar Bho aan werkt, gaat ze heel goed kijken wat er bij ieder personage past. “Samen met de acteurs ga ik kijken: hoe ga je dit spelen? Ga je afvallen of aankomen? Moet je hinken voor deze rol? Ga je roken?” Daarna is het tijd om door te gaan passen, dan wordt er gekeken hoe een bepaalde outfit overkomt op camera. Dat hele proces kan nog maanden duren, want elke outfit moet goed passen bij het personage dat de acteur speelt. “Dat is een groot verschil tussen een kostuumontwerper en een stylist voor een mode shoot. In de mode styling heeft het model zelden wat in te brengen op de outfit waarin ze gefotografeerd wordt. Een soort levende klerenhanger. Bij film heeft de acteur heel veel in te brengen, want die moet de prestatie leveren. Je moet dan dus goed met de acteur overleggen: wat werkt voor jou? Welke emotie wil je overbrengen?” Ook kunnen de outfits van een personage veel zeggen over de ontwikkeling van een rol. “Neem bijvoorbeeld Dirty Lines, daarin kleedt de hoofdpersoon, Marley, zich eerst best wel jong. Ze draagt dan gympjes, een sweater en jeans. Later in de serie krijgt ze steeds meer zelfvertrouwen, en dan gaat ze zich ook een hele andere stijl aanmeten.”

Tijdgeest

Dat natuurlijke gevoel dat voor Bho zo belangrijk is, is nog een stuk moeilijker bij een serie die in het verleden speelt. Zoals bijvoorbeeld Dirty Lines, dat verhaal speelt zich af in de jaren tachtig. “Met zo’n serie vlieg je heel snel uit de bocht. Het wordt heel snel een soort uitvergroting van de werkelijkheid. Als je de kostuums zou maken zoals men er in de jaren tachtig echt uit zag, zou het nu ongeloofwaardig zijn. Je moet dus een vertaalslag maken naar wat nu acceptabel is, maar daarbij dicht bij de werkelijkheid blijven. Als ik iemand echt zou kleden zoals in de jaren tachtig, zou je denken: ‘Nee, daar klopt helemaal niks van! Dat is veel te overdreven’.” Volgens Bho is het dus heel makkelijk om een serie, zeker een die speelt in de jaren tachtig, er uit te laten zien als een soort grote verkleedpartij. Om er voor te zorgen dat de serie er zo authentiek mogelijk uit ziet, werd bijna alleen maar gebruik gemaakt van spullen die ook echt uit die tijd komen. “Maar daar zijn we wel wat losser in geweest, niet alles komt per se uit 1986. Sommige kledingstukken komen ook uit de jaren daarvoor of daarna.”

Grote onderneming

De kostuums van een serie zijn een enorm project, waar met een heel team aan word gewerkt. “Je moet je bedenken dat naast de acteurs, ook alle figuranten een kostuum aan moeten. Er moeten dus vrachtwagens vol kleding gehaald worden.” vertelt Bho. Aangezien er bij Dirty Lines dus voornamelijk gebruik werd gemaakt van authentieke spullen, moesten er veel inkopen gedaan worden bij vintage-groothandels. Dat zijn dus de plekken waar ook de meeste vintagewinkels hun waren inkopen. “Ook maken we veel gebruik van kostuumhuizen door heel Europa. Daar huren ook alle grote andere series, uit Europa en de VS, kostuums. Dan gaan we met de vrachtwagen heel lang van tevoren al langs om allemaal spullen te halen. We halen de kostuums dus eigenlijk overal vandaan.”

Kostuums zijn dus bij alle series, juist die waar ze niet zo opvallen, van groot belang. Of het nou om een politieserie met leren jackjes en jeans gaat, of een periodedrama in de victoriaanse tijd, waar personages rondhuppelen in grote rokken en gepoederde pruiken: kleding maakt de man.