Rembrandt Fecit 1669 (1977)

Flarden uit het leven van een meester verbluffend mooi vastgelegd door een ander artistiek meester. Geniale enscenering en prachtige muziek. Schilderijen komen tot leven en het (dagelijks) leven wordt kunst. Stelling is een meester in het scheppen van een sfeervol decor. Het ontbreken van een hechte structuur en verhaal wordt hierdoor bijzaak.

Vanaf 09-03 ook los te koop via A-Film. Zeker de moeite waard, ook een nette dvd. Weliswaar als extra enkel een trailer, maar beeld en geluid zijn mooi opgeknapt.

Typische Jos Stelling film met de bekende kenmerken:

mooie beelden, weinig woorden, weinig verhaal, onbekende amateuracteurs, verhaal uit het verleden, experimenteel. Hij filmt alsof het een docu is met weinig woorden, alsof het bewegende foto's zijn.

Zijn aparte stijl zal daarom weinig mensen aanspreken, mij ook niet.

Prachtig, ik verhoog naar 4,5*. Pure kunst.

Werkelijk schitterend gedraaid en uitstekende muziek, maar het veel te fragmentarische verhaal breekt de film uiteindelijk toch op.

3,5*

Setopnames Rembrandt Fecit.

Jammer dat zoiets niet op de DVD staat.

De derde film van Jos Stelling is wederom een historisch drama. Deze keer over het leven van Rembrandt. Mooi in beeld gebracht zoals je bij dit onderwerp ook mag verwachten, maar verder absoluut nauwelijks boeiend als speelfilm.

Stelling: een van de weinige grote-regisseurs van eigen bodem waar ik nog nooit iets van had gezien. Jarenlang ben ik benieuwd geweest naar zijn werk en nu dan eindelijk, na lang zoeken, hier gister op gestuit: blijkbaar zijn meesterwerk ook, volgens de (intellectuele) kenners? In de boeken/stukken die ik ooit las over de geschiedenis van de Nederlandse film werd hij in ieder geval altijd flink opgehemeld en zelfs omschreven als onze grootste cineast. Hier op moviemeter is de beste man, afgaande op de gemiddeldes. blijkbaar niet zo geliefd: ik vroeg me altijd af waarom en hoe het contrast ''liefde/haat'' zo groot kon zijn, maar zo vreemd is het dus niet gezien zijn kille en minimalistische stijl. Ik heb normaal gezien een hekel aan de term ''on-Nederlands'' maar hier is ie toch een keer mooi op van toepassing want vooral kwa shots is dit werkelijk wereldvreemd in vergelijking met hetgeen waar ''de horde'' in het decenium 70/80 mee bezig was. Wellicht dat andere buitenbeentjes als Ditvoorst, Zwartjes (?) en Zuiderbuur Harry Kümel in de buurt kwamen, maar de sobere look, zwijgzame aard en vooral het constante gebruik van donkere fade in/out close ups doen toch eerder vermoeden dat dit een of andere verdwaalde Oost-Europese productie betreft. Kwa verhaal deed het me echter niet zoveel: ik heb er nooit een geheim van gemaakt dat ik een lichte hekel heb aan historisch gesette verhalen/biopics en vooral de periode waarin dit zich afspeelt kan me nauwelijks boeien, evenals de ''persoon'' Rembrandt zelf. Heb als kind (in mijn geschiedenis-liefhebberij-fase) wel even een korte fascinatie voor hem (en zijn ''Nachtwacht'') gehad en ik had tot mijn eigen verbazing, grappig genoeg, nog enkele kleine detailtjes als de namen van zijn eerste vrouw, minnares(sen) en zoon, onthouden, maar over het algemeen vind ik hem maar wat overschat. Neemt niet weg dat ik het een uiterst fascinerend werkje vond en het me toch wel over de streep heeft getrokken om Stelling's oevre eens wat verder uit te gaan pluizen. Het aanschaffen van de dvd-box gaat me te ver maar als ik hem ooit eens ergens zou kunnen lenen of iemand zo lief is hem in de pakketservice te droppen dan zou dat erg tof zijn! (3*)

Rembrandt was geloof ik zowiezo geen prater.

Beste Nederlandse film. Mooi camerawerk in de trant van de meester.

Nee, niets voor mij, maar leuk om te proberen. Ik wist van te voren dat het niet mijn film zou zijn omdat ik de films van Jos Stelling vaak nogal pretentieus vind, maar vanwege zijn Duska blijf ik het elke keer proberen. Maar ach, het schijnt een Nederlandse klassieker te zijn. Niet mijn film, maar ik snap dat anderen dit beter trekken.

2,0*

Na twee Houwerachtige kluchten laat Stelling eindelijk in Rembrandt Fecit 1669 zijn ware gezicht zien. Beeldschijn. Erg bijzonder. Meesterwerk.

In Nederland fel bekritiseerd, maar in het buitenland ontvangen als een meesterwerk. De reden daarvoor zit ‘m wellicht in het feit dat sommige dialogen wat gekunsteld uit de monden van de acteurs komen. Dat is wat mij betreft wel het enige smetje op deze film, waarvoor de term ‘prachtig’ uitgevonden lijkt te zijn. Studenten van de Nederlandse Filmschool weten over het algemeen goed hoe ze mooie beelden kunnen maken, maar te vaak resulteert dat in films waarbij het lijkt alsof de vorm belangrijk is dan de inhoud. Rembrandt Fecit 1669 is de perfecte combinatie van vorm en inhoud.

Regisseur Jos Stelling, die samen met Wil Hildebrand en Chiem van Houweninge het scenario schreef, koos als uitgangspunt dat hij het leven van Rembrandt van Rijn [Frans Stelling als de jonge Rembrandt en Ton de Kof als de oude Rembrandt] tot leven wilde brengen aan de hand van een serie zelfportretten die hij gedurende zijn leven maakte. De film eindigt op het moment van zijn laatste zelfportret, geschilderd kort voor zijn dood in 1669. De belangrijkste hoogtepunten uit zijn leven passeren de revue: zijn verhuizing naar Amsterdam, zijn huwelijk met Saskia van Uylenberg [Lucie Singeling], de dochter van een invloedrijke kunsthandelaar die hem veel opdrachten bezorgde en waardoor Amsterdam hem erkend als een meester. Daarna de vele tragische gebeurtenissen waardoor hij uiteindelijk een eenzame dood stierf.

Rembrandt onderscheidde zich door een intelligent gebruik van licht en duisternis en

met hulp van cinematograaf Ernest Bresser slaagde Stelling erin om een film te maken die een groot levend meesterwerk van de hand van Rembrandt zelf lijkt. De meest indrukwekkende scènes zijn die waarin we Rembrandt zien kijken en we vervolgens voor je gevoel mee mogen kijken door de ogen van de meester. Dat resulteert in prachtige shots waarin Stelling schilderijen van Rembrandt construeert, waaronder ‘Het Meisje Met De Parel’, ‘De Anatomische Les van Dr Tulp’ en natuurlijk de zelfportretten. Stelling plaatst de zelfportretten in de context van het leven van Rembrandt op dat moment, laat ons opnieuw kijken en leert ons te kijken door de ogen van één van de grootste kunstenaars die de wereld ooit heeft voortgebracht. De stemmige, prachtige muziek van Laurens van Rooijen maakt dit tot emotionele hoogtepunten van de film en het eindshot is er ééntje die je niet licht zult vergeten. Er zijn heel weinig goede films over kunst gemaakt, Rembrandt Fecit 1669 slaagt er in om zelf een meesterwerk van de filmkunst te zijn over een meester van de schilderkunst. Een visueel huzarenstukje van één van onze belangrijkste filmmakers.

Nadat Jos Stelling begin jaren '70 als autodidact filmmaker met een eigenzinnige filmstijl twee Middeleeuwse kluchten maakte, was het eind jaren '70 dan eindelijk tijd voor zijn grote serieuze film.

Rembrandt Fecit 1669 verhaalt van de belangrijkste gebeurtenissen uit Rembrandt's lezen tot aan zijn laatste zelfportret in 1669. In de film wordt nauwelijks gesproken en Rembrandt is zelf ook een man van weinig woorden. Stelling begrijpt dat film een visuele vertelvorm is en slaagt er uitstekend in om op een beeldende wijze het leven van Rembrandt te vertellen. De dialoog die er is was enigszins verouderd (gij of ge in plaats van u) om de setting realistisch te houden. Sterk acteerwerk ook en erg knap dat Stelling mensen kon vinden die zo erg leken op de afgebeelde personen. Frans Stelling en Ton de Kof lijken ook sprekend op de zelfportretten van Rembrandt.

Visueel is de film echt een meesterwerk. Ieder beeld is als een werk van Rembrandt. Sterke compositie (hier dan wel aangepast aan het 4:3-formaat) en prachtige clair-obscure belichting. Feilloze close-ups en fenomenale beelden vanuit het perspectief van de meester die precies zijn schilderijen zijn. Het is haast niet te geloven dat Stelling hier met de zelfde "amateurfilmers" heeft gewerkt die ook Mariken en Elckerlyc hebben gemaakt.

Laurens van Rooyen maakt een mooie score in renaissance-stijl en daarnaast waren kostuums en locaties ook zeer goed verzorgd.

Naast dat de film het toppunt is van Stelling's visuele kwaliteiten is het ook een verademing dat de humor uit zijn vorige films ontbreekt en de film de toneelachtige manier van acteren achterwegen laat (Mariken en Elckerlyc zijn immers ook wagenspelen). Later zouden de humor en het theatrale terugkeren in De Vliegende Hollander, maar dan wel op Shakespeareaans niveau.

Ook deze film van Stelling krijgt niet de waardering die hij verdient. Opnieuw is de film in het buitenland populairder dan in Nederland. Het concept doet namelijk opnieuw denken aan Andrei Tarkovksy, diens film over het leven van Icoon-schilder Andrei Rublev om precies te zijn. Hoewel er zeker wat aan te merken is op zijn vroege werk vind ik Stelling een erg ondergewaardeerde Nederlandse filmmaker, met Rembrandt Fecit 1669 (zijn visuele meesterwerk) en De Vliegende Hollander (zijn verhalende meesterwerk) heeft hij toch wel degelijk bewezen een bijzonder vaardig regisseur te zijn.