Le Patriote (1938)

Er bestaan er meerdere van : verfilmingen van "der Patriot " van Alfred Neumann...de nominaal gekendste is die van Lubitsch uit 28, een silent dus.

1 probleem : niemand jonger dan 100 heeft deze film gezien * want lost, zoals gekend. Er is echter ook deze nog van Tourneur sr., die 10 jaar later een remake afleverde. Ik weet niet hoe letterlijk deze remake is bij gebrek aan vergelijkingsmateriaal, maar sommige dingen moeten wel letterlijk uit de Lubitschfilm met Jannings zijn overgenomen, oogt vaak ook als een silent maar dan met meer dialoog ( dwz. meer dan tussentexten zouden verhelderen in een silent bedoel ik ) en minder close ups natuurlijk. Een geheel letterlijke remake was q.q. sowieso niet aan de orde.

Dan nog interessant als indicatie van wat het origineel mogelijkerwijs inhield, in een film die waarschijnlijk niet toevallig toen en daar een remake kreeg: Russisch gesette drama's waren in de mode en bovendien was de thematiek zoals dat heet actueel , meer bepaald die van een gestoorde tiran aan de macht waarvan het een daad van "patriottisme "zou zijn om hem uit de weg te ruimen. Ik denk dat deze in de USSR en Duitschland niet in de bios te zien is geweest toendertijd !

Die tiran- tsaar Paul 1 anno 1800- wordt vertolkt door Baur als vervanger van Jannings, schijnbaar de sterkste troef uit het origineel. Hoewel Baur de physique du role had en een logische keus, blijkt hij hier de zwakste schakel te zijn. De man schmiert er als een gek op los, ik vrees dat hij teveel probeerde om Jannings na te apen en het resultaat is een acteur die speelt als het betrof het een silent. Hij is meestentijds ondraaglijk, zeker in de meer "komische "elementen in de eerste helft, wordt later wat beter. Renoir is hier zijn volslagen antipode als de eponieme patriot Pahlen die besluit dat de tsaar beter kan abdiceren ten faveure van de tsarevich, een jonge Landy in een bescheiden en slecht ingevulde rol. Die Renoir is de kalmte en subtiliteit zelve en kun je moeilijk van schmieren beschuldigen.

Behalve reeds genoemden ook nog onder andere een piepjonge Josette Day ( die jullie ook kennen als belle uit LBELB van Cocteau...) als liefje van de tsarevitch in niet meer dan een klein bijrolletje, Darfeuil in een- hoop ik- komisch bedoelde rol als hysterische diva die wel heel erg silent aandoet en waarschijnlijk geheel uit de Lubitsch film is gecopieerd, en vooral Prim- ook nog jong- als een andere diva, femme fatale Anna Ostermann die ook vrij theatraal bezig is.

Het acteerwerk is overall dus niet best, wat in een toneelverfilming die geheel in interieurs speelt en dialooggericht is toch best wel wringt. Budget vermoedelijk ook een stuk geringer dan de Hollywoodversie: slechts 1 verplichte balsequentie en 1 al even verplichte Orthodoxe dienst, met weinig pracht en praal.

Ik weet niet hoe "komisch "de Lubitschversie was, zal ongetwijfeld wel humor in hebben gezeten die we hier ook terugzien, e.g. de slapstick met de garde van de tsaar die door hem wordt vernederd met dat ja-knik ritueel, waarschijnlijk een letterlijke overname. Of die papegaai, en de reeds vermelde hysterie van Darfeuil.

Hoe dan ook, het blijven speculaties . Wel kunnen we zeggen dat als het origineel van vergelijkbaar kaliber was als deze remake we niet zoveel missen als we vrezen, dit komt allemaal erg stoffig en theatraal over. Maar we'll never know helaas.

Deze prent werd in onze contreien uitgebracht als "de patriot ", wie heeft dit gezien ?

*: ik hoop dat de vijf stemmen hier voor die lost film eigenlijk bij het Gibson vehikel horen en zijn uitgebracht door verstrooide lieden. De statistieken daar lijken deze hypothese te bevestigen.